Amsterdam, 17 december 2020 – Vrijdag 11 december jl. was een grote dag in de internationale strijd tegen corruptie. Er werd een uitspraak gedaan in het slepende corruptieproces tegen de vicepresident van Equatoriaal-Guinea: Theodorin Obiang. Het Internationaal Gerechtshof (ICJ) in Den Haag oordeelde in het voordeel van Frankrijk. Het privéhuis van Obiang, in beslaggenomen door de Franse autoriteiten, werd nooit gebruikt voor de diplomatieke aangelegenheden van Equatoriaal-Guinea.

In 2011 bundelden Transparency International France en Sherpa de krachten en brachten de bal aan het rollen, met een strafrechtelijke klacht tegen Obiang, die een fortuin vergaarde als minister van het Afrikaanse land. Met de gestolen staatsgelden deed Obiang exorbitante aankopen in Frankrijk, zoals een grote collectie aan luxe auto’s en een privéwoning van 110 miljoen euro in Parijs. Naar aanleiding van de klacht van TI volgde een grootschalig onderzoek van de Franse autoriteiten. In 2017 leidde het tot een eerste uitspraak in het proces, waarbij Obiang werd veroordeeld tot een voorwaardelijke gevangenisstraf van 3 jaar, een boete van 30 miljoen euro en een verbeurdverklaring van alle in beslag genomen goederen.

Verdediging van Equatoriaal-Guinea

Om de confiscatie van de dure woning tegen te gaan, beweerde Equatoriaal-Guinea dat het pand onderdak bood voor de diplomatieke missie in Frankrijk. Er werd zelfs een bordje op de deur van de hoofdingang van het pand geplaatst, om de schijn te wekken dat het daadwerkelijk een officieel diplomatiek gebouw betrof. Men had alleen buiten de extravagante faciliteiten van het pand gerekend. Zo beschikt de woning onder meer over een discotheek en een bioscoop, wat uiteraard niet gebruikelijk is voor een zogenoemd diplomatiek onderkomen. Dat Equatoriaal-Guinea het proces probeert tegen te werken, is overigens niet nieuw. In 2017 werd al eens door de advocaten van Obiang gewezen op de vermeende diplomatieke immuniteit van de vicepresident, om het proces te voorkomen.

Uitspraak in de zaak Obiang

Het Internationaal Gerechtshof maakte korte metten met de aantijgingen van Equatoriaal-Guinea en stelde Frankrijk in het gelijk. Volgens de Fransen was de woning het persoonlijke eigendom van Obiang, en niet een pand met diplomatieke doeleinden. Het Gerechtshof deelde het verwijt van Frankrijk, dat Equatoriaal-Guinea pas sinds het onderzoek naar Obiang spreekt van een diplomatiek gebouw. Volgens het ICJ heeft het pand aan de ’42 Avenue Foch’ nooit de diplomatieke status gehad en is dus terecht in beslag genomen.

Transparency International Nederland neemt met genoegen kennis van deze uitspraak. Het Internationaal Gerechtshof zet met de uitspraak een rem op het misbruik van de diplomatieke immuniteit in asset recovery-zaken. Ook komt het hoofddoel van TI in deze zaak: de teruggave van de gestolen publieke gelden aan de rechtmatige eigenaren, de arme bevolking van Equatoriaal-Guinea, weer een stapje dichterbij met deze uitspraak.

Voor (pers)vragen kunt u mailen naar communicatie@transparency.nl of bellen naar 0681083627.