Amsterdam, 8 maart 2021 – Vrouwen worden disproportioneel geraakt door corruptie, maar spelen ook een belangrijke rol in de strijd tegen corruptie. Voor Internationale Vrouwendag, reflecteert Lousewies van der Laan, directeur van Transparency International Nederland, op de risico’s en de kansen voor vrouwen op het gebied van corruptie.

Dit jaar staat International Women’s Day in het teken van het verhogen van het aantal vrouwen in (politiek-)leidinggevende functies. Ook om na de coronacrisis tot een eerlijkere wereld te komen. Helaas wordt het nog veel vrouwen belet om toe te treden tot dergelijke functies. Ze krijgen te maken met culturele, sociaaleconomische of politieke barrières.

Transparency International vraagt op Internationale Vrouwendag aandacht voor het feit dat vrouwen onevenredig slachtoffer zijn van corruptie. De kwetsbare groepen in de wereld worden door corruptie het hardst geraakt. Arme vrouwen zijn een van de kwetsbaarste groepen en komen vaker in aanraking met corruptie. Vrouwen zijn oververtegenwoordigd in de groep arme wereldburgers. Daarnaast zijn ze de voornaamste verzorgers van kinderen en ouderen. Vrouwen zijn daardoor het meest afhankelijk van basisvoorzieningen. Daardoor worden ze ook een makkelijkere prooi voor omkoping. Een voorbeeld is ‘sextortion’, ook wel seksuele afpersing. Niet alleen in landen waar vrouwenrechten onder druk staan en vrouwen te maken hebben met systematische discriminatie komen dit soort situaties nog te vaak voor. Ook in het geval van mensenhandel zijn vrouwen vaker doelwit dan mannen. Tegengaan van corruptie is niet voor niets een van de Sustainable Development Goals. Om gendergelijkheid te bereiken, moeten we ook serieus werk maken van corruptiebestrijding.

Daarnaast vestigt TI de aandacht op het buitengewone werk dat vrouwen leveren in de strijd tegen corruptie. Uit onderzoek van TI blijkt dat vrouwen minder snel ingaan op corruptie en een groter besef hebben van integriteit. Omkoping is lager in gebieden waar meer vrouwen politiek actief zijn. Hoe meer vrouwenrechten en publieke participatie van vrouwen hoe minder corruptie. Daarom is het van extra groot belang dat er meer vrouwen in de publieke sector aan het werk komen. Deze conclusie wordt gesteund door steeds meer onderzoek. Zo bleek uit een artikel in ‘The Journal of Economic Behavior & Organization’ dat er een causaal verband is: meer vrouwen in een overheidsorganisatie betekent een verlagend effect op corruptie. Dit geldt op zowel nationaal als lokaal niveau. Waar vrouwelijke macht aanwezig is, slinkt corruptie. Dat komt onder andere omdat vrouwen eerder geneigd zijn beleid te steunen dat gerelateerd is aan vrouwenwelzijn, kinderen en familie.

Dit wordt ook bevestigd door een recent onderzoek van Justin Esaray van de Wake Forest University en Leslie Schwindt-Bayer van de Rice University. Men is het grotendeels eens in de academische wereld: hogere representatie van vrouwen in de publieke sector is gelinkt aan een lagere corruptie binnen het overheidswezen. Zo kan er een positieve spiraal ontstaan. Minder corruptie in een land leidt tot meer vrouwen in de politiek, omdat corrupte elites vrouwen uit de politiek weren. En een grotere aanwezigheid van vrouwen zorgt weer voor minder corruptie binnen de politiek. Er is een nauwe verbondenheid tussen genderongelijkheid en corruptie, blijkt ook uit een eerder rapport dat TI uitbracht. Landen die meer initiatief tonen voor de empowerment van vrouwen, ervaren ook een afname in corruptie.

Er is ook in Nederland nog veel werk aan de winkel, maar samen kunnen we corruptie tegen gaan. Ik wens iedereen een goede Internationale Vrouwendag!

Lousewies van der Laan

Voor eventuele (pers)vragen kunt u mailen naar communicatie@transparency.nl of bellen naar 0681083627.