Amsterdam, 21 oktober 2021 – Demissionair minister van financiën, Wopke Hoekstra, kondigde afgelopen juli een onderzoek naar de economische voor- en nadelen van de trustsector aan. Voor het eerst spreekt de minister over een mogelijk verbod op de trustkantoren. TI-NL moedigt het onderzoek naar de gevolgen van de trustsector aan. TI-NL vindt alleen wel dat het onderzoek breder moet worden getrokken dan alleen de economische voor- en nadelen. Dit hebben wij overgebracht aan Tweede Kamerleden.
Trustkantoren bieden financiële diensten aan voor bedrijven, bijvoorbeeld op administratief gebied. Ook kunnen zij een brievenbusfirma voorzien van een kantooradres en zelfs als directeur optreden. Criminelen gebruiken de sector vaak om geld wit te wassen. Het beperken van de negatieve gevolgen van de trustsector is de afgelopen jaren erg lastig gebleken. Nederland werkt bijvoorbeeld met vergunningen voor het verlenen van trustdiensten, maar uit onderzoek blijkt dat illegale trustdienstverlening nog veel voorkomt. Daarom laat minister Hoekstra nu onderzoeken of er niet beter een algeheel verbod op de dienstverlening kan komen. TI-NL vindt echter dat een onderzoek naar een eventueel algeheel verbod zich niet moet beperken tot economische voor- en nadelen.
Verder kijken dan economische voor- en nadelen
Illegale geldstromen binnen Nederland en doorgesluisd via Nederland brengen namelijk ook maatschappelijke gevolgen met zich mee. Illegale geldstromen kunnen deel uitmaken van bredere criminele circuits in Nederland en kunnen ernstige niet-economische consequenties hebben. Dit leidt tot ondermijning van de rechtsstaat en bedreigingen naar bedrijven toe. Hoe groot de grip van georganiseerde misdaad op Nederland is, blijkt bijvoorbeeld uit de moord op Peter R. de Vries. Omdat de neveneffecten van de sectoren raken aan witwassen in Nederland, ondermijning en georganiseerde misdaad, vindt TI-NL dat het onderzoek ook deze maatschappelijke aspecten mee moet nemen.
Gevolgen buiten Nederland
Daarnaast zou het onderzoek zich niet alleen op de gevolgen voor Nederland moeten richten. De gevolgen van het doorsluizen en witwassen via de Nederlandse trustsector zijn ook in het buitenland voelbaar. De Angolese ex-presidentsdochter Isabel dos Santos bleek bijvoorbeeld haar illegale vermogens weg te sluizen via Nederland. Het was de Angolese bevolking die het gelag betaalde. Ook de Vimpelcom-affaire laat zien hoe misbruik van het Nederlandse financiële stelsel grote gevolgen voor samenlevingen in andere landen kan hebben; in dit geval Oezbekistan. De Nederlandse financiële infrastructuur mag niet als ‘facilitator’ bijdragen aan het beroven van minder ontwikkelde landen door elites. TI-NL stelt dat de minister ook hier rekening mee moet houden in het onderzoek.
Brief aan Vaste commissie voor Financiën
In het debat met de Vaste commissie voor Financiën op 9 september 2021 zegde minister Hoekstra toe de maatschappelijke en de financieel-economische waarde van de sector te onderzoeken. Dit is een positieve ontwikkeling: de minister lijkt zelf naar aanleiding van het debat ook in te zien dat maatschappelijke aspecten moeten worden meegewogen. Onderzoek naar de maatschappelijke meerwaarde is echter niet genoeg. Het onderzoek moet aandacht besteden aan de nadelige maatschappelijke gevolgen in binnen- én buitenland.
TI-NL verstuurde daarom een brief aan de leden van de Vaste commissie voor Financiën. Hierin vraagt TI-NL aan de Kamerleden of zij de minister willen verzoeken het onderzoek zo breed te trekken, dat ook de maatschappelijke voor- en nadelen voor Nederland en andere landen worden onderzocht.
