Amsterdam, 24 november 2021 – Vorige week heeft de Tweede Kamer ingestemd met een motie van Volt om een lobbyregister in te voeren naar Iers model. Dit is al het tweede succes van de partij Volt om lobbyregulering van de grond te krijgen in Nederland. Eerder presenteerden zij al een motie om een afkoelperiode in te voeren. Transparency International Nederland (TI-NL) pleit al langer voor betere lobbyregulering en uitvoering van de aanbeveling van anti-corruptiewaakhond GRECO. 

In 2015 publiceerde Transparency International haar rapport Lifting the Lid on Lobbying. In het rapport werd het belang van lobbyregulering voor de Nederlandse samenleving benadrukt. TI-NL concludeerde dat er te weinig  handvatten waren om lobby te monitoren en een gelijk speelveld te garanderen. Deze analyse werd onderschreven door het meest recent rapport van de OESO: “Lobbying in the 21th Century“. Hieruit bleek eveneens dat lobbytransparantie in Nederland ontbeert. Ook GRECO, de anti-corruptiewaakhond van de EU, constateerde al tweemaal dat Nederland geen stappen heeft ondernomen om oneigenlijke beïnvloeding aan te pakken en integriteit te verbeteren.

Verbetering lobbyregulering

De motie van Volt viel volgens de partij samen met hun bredere plan om de rechtstaat in Nederland te verstevigen. Eerdere introduceerde de partij een motie om een afkoelperiode in te voeren. Deze motie werd met een ruime meerderheid in de Tweede Kamer aangenomen.

Dit was echter niet het enige wat er in de afgelopen periode werd ingestemd. Joost Sneller (D66) en Laura Bromet (Groenlinks) introduceerden een motie om de agenda’s van bewindspersonen te publiceren. Specifiek vraagt de motie de regering om een systeem op te stellen waarin alle externe afspraken van bewindspersonen staan opgesteld. Deze transparantie maakt dat burgers door middel van een computer doorzoekbaar sjabloon zien wie hun bewindslieden spreken en dus door wie zij zich laten beïnvloeden.

Ook werd recentelijk de zogenoemde toegangspas afgeschaft door een motie van Khadija Arib (PvdA). De pas verschafte oud-Kamerleden toegang tot het Tweede Kamer gebouw. Het maakte het rekruteren van Kamerleden voor grote bedrijven aantrekkelijk omdat de pas oud-Kamerleden exclusieve toegang verschafte zonder afspraak. Deze toegang was voor burgers alleen op afspraak te verkrijgen, en voor belangenorganisaties enkel door zich in te schrijven in het lobbyregister. Deze ongelijkheid is nu dus rechtgetrokken.

Lobbyregister is positief signaal

Transparency international moedigt deze initiatieven aan. Het zijn belangrijke stappen in het verbeteren van lobbytransparantie en verkleint de kans op oneigenlijke beïnvloeding van het wetgevingsproces. Deze initiatieven geven ook een belangrijk signaal af aan de regering dat het nu echt tijd is om een omslag te maken in lobbyregulering. TI-NL zal in de komende periode actief betrokken blijven bij de implementatie van deze moties.