Amsterdam, 1 september 2022 – 6 maanden na de Russische inval in Oekraïne lijkt de urgentie van het aanpakken van de Russische kleptocratie verdwenen. Westerse democratieën zouden verder moeten gaan dan het huidige beleid van bevriezing en inbeslagname.
Een half jaar oorlog
Op woensdag 24 augustus was het precies een half jaar geleden dat Rusland Oekraïne binnenviel. Een datum met een dubbele betekenis aangezien op deze dag, 31 jaar geleden, Oekraïne onafhankelijk werd van de Sovjet-Unie – een onafhankelijkheid die Poetin nog altijd niet accepteert.
Na de uitbraak van de oorlog kwam de EU met uitgebreide economische sancties. Hoewel Europa nu hard haar best doet om banden met de Russische kleptocratie te verbreken, hebben Westerse democratieën ook een rol gehad in de opbouw hiervan.
Kleptocraten in westerse economieën
Deze kleptocratie is ook in Oekraïne bekend. In het niet al te verre verleden hebben de voormalige president Viktor Janoekovitsj en zijn trawanten met succes hun gestolen rijkdom witgewassen en vergroot dankzij de medeplichtigheid van de geavanceerde economieën. Russische kleptocraten doen dat nu op dezelfde manier.
Hoewel er dus veel Russisch kapitaal schuilt in witgewassen rijkdom in het buitenland, ging de bevriezing van deze activa niet overal even snel en effectief. Als gevolg van de Europese sancties bevroor Nederland ongeveer 200 miljoen aan Russisch geld, in vergelijking met 850 miljoen in Frankrijk en 10 miljard in België.
Hoe nu verder
Nu, 6 maanden na het uitbreken van de oorlog, lijkt het tegengaan van de Russische kleptocratie laag te staan op de politieke agenda. Toch is het duidelijk dat geavanceerde westerse economieën – zoals die van de G7– verder moeten gaan dan bevriezing en inbeslagname en overgaan tot onderzoek en confiscatie.
Zulke inspanningen kunnen echter alleen productief zijn als regeringen de systemische gaten in het financiële systeem dichten. Kleptocraten kunnen tot nu toe te makkelijk uit het zicht blijven. De gaten in de regelgeving moeten worden aangepakt en financiële toezichtmechanismen moeten worden uitgebreid. Zo kunnen we gerechtigheid brengen en andere tragedies in de toekomst helpen voorkomen.
