31 oktober 2022, Amsterdam – Donderdag 20 oktober vond de tweede termijn van de commissievergadering plaats van de initiatiefnota van Omtzigt en Dassen over wettelijke maatregelen om de integriteit bij bewindspersonen en de ambtelijke top te bevorderen. Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK), Hanke Bruins Slot, gaf aan in november met een gedragscode te willen komen. Ze zag weinig in moties van Volt om onder meer delen van de initatiefnota op te nemen in de gedragscode.

In het commissiedebat van Binnenlandse Zaken werden in de korte tijd die beschikbaar was veel nieuwe moties ingediend. Vijf hiervan kwamen van de politieke partij Volt. De moties benadrukken vooral de noodzaak om zo snel mogelijk met wetgeving te komen. Eén van de moties verzocht de regering om een aantal aanbevelingen van de Europese corruptiewaakhond, GRECO, direct aan te nemen, waaronder het instellen van een lobbyregister en een onafhankelijke toezichthouder integriteit. Minister Bruins Slot heeft toegezegd in principe de aanbevelingen van de GRECO te willen volgen, maar lijkt terughoudend in het direct omarmen van de nota van Pieter Omtzigt en Laurens Dassen.

Urgentie geboden

Ook indiener van de initiatiefnota, Pieter Omtzigt, liet merken dat het wetsvoorstel van Bruins Slot lang op zich laat wachten: “het kabinet blijft hangen in adviezen vragen van iedereen”, stelde het Kamerlid. Er liggen volgens Omtzigt al genoeg adviezen, van bijvoorbeeld de GRECO en de commissie-Fokkens. De laatstgenoemde heeft zelfs een conceptvoorstel klaarliggen. Over al die adviezen is Omtzigt duidelijk: “Volg er een paar op.”

Het huidige traject laat zien dat implementatie van alle GRECO nog lang zou kunnen duren, vooral verankering in de wet laat nog op zich wachten. Dat is problematisch want zo lang de wetgeving niet veranderd wordt, blijven de GRECO aanbevelingen liggen. Zo geeft de minister aan dat de “nota inzake integriteit openbaar bestuur” voorjaar 2023 naar de Kamer toekomt. In deze nota hoopt de minister een hoop van de GRECOs wensen te vervullen, dit wordt dus een zeer belangrijk document. Dat ging veel Kamerleden echter niet snel genoeg, vandaar dat er veel moties werden ingediend om direct aan de slag te gaan.

TI-NL deelt het gevoel van urgentie ten zeerste. Nederland wordt al lange tijd aangesproken op haar gebrekkige implementatie van de aanbevelingen van GRECO. Het is de hoogste tijd dat hier gehoor aan wordt gegeven. De Tweede Kamer, onder leiding van Pieter Omtzigt en Laurens Dassen, heeft hier een belangrijke stap gezet. Het is nu aan de regering om hier werk van te maken. TI-NL blijft het wetgevingstraject op de voet volgen.