Amsterdam, 28 juni 2023 – Isabel Dos Santos, dochter van de ex-president van Angola, heeft door “wanbeleid” van bestuurders ruim 52 miljoen euro weg kunnen sluizen van Angolees staatsoliebedrijf Sonangol via Nederlandse BV’s. Zo oordeelt de Ondernemingskamer van het Gerechtshof in Amsterdam in een nog niet gepubliceerde uitspraak.

José Eduardo Dos Santos benoemde zijn dochter in 2016 tot bestuursvoorzitter van staatsoliebedrijf Sonangol. Al snel na zijn aftreden in 2017, na bijna 40 jaar aan de macht te zijn geweest, besluit de nieuwe president João Lourenço korte metten te maken met de corruptie van de familie Dos Santos en ontslaat hij Isabel Dos Santos als bestuursvoorzitter. 

Geantedateerde dividenduitkering

In de dagen na haar ontslag laat Isabel Dos Santos door bestuurders van Nederlandse BV’s “opzettelijk geantedateerde” besluiten tekenen waarmee het Nederlandse Esperaza Holding BV miljoenen euro’s dividend uitkeert aan Dos Santos’ bedrijf Exem Energy BV. Esperaza is voor 60% in handen van Sonangol. Dos Santos deed hiermee voorkomen alsof beide bedrijven vlak voor haar aftreden besloten een groot deel van hun reserves uit te keren als dividend. Met het vervalsen van de besluiten heeft Dos Santos 52,6 miljoen euro weg weten te sluizen. 

De Ondernemingskamer spreekt van “wanbeleid” van de bestuurders van de Nederlandse BV’s. “Alle personen die een of meer besluiten hebben ondertekend wisten dat deze geantedateerd waren”. Het gerechtshof stelt daarom dat Robert van Lier, bestuurder van Exem Energy BV, niet zorgvuldig heeft gehandeld. Dat is opmerkelijk gezien het tekenen van opzettelijk antedateren van besluiten ook zou kunnen classificeren als valsheid in geschrifte, een zwaardere aanklacht dan het voeren van wanbeleid.

Ook opvallend was dat de advocaat van Dos Santos, Jurjen de Korte van OSK Advocaten, tijdens de zitting een document inbracht waarvan de rechter heeft vastgesteld dat dit vals is. Volgens de advocaat zou het document, dat enkele dagen voor de zitting op de computer van de persoonlijk assistente van Dos Santos was opgedoken, de geldigheid van de besluiten bewijzen.

Aanpak facilitators

De uitspraak van de Ondernemingskamer is “een belangrijke stap in de strijd van Angola tegen de corruptie van Dos Santos” zegt Maarten Drop, advocaat van Sonangol. Staatsbedrijf Sonangol is al langer bezig om het gestolen geld terug te krijgen. Vorig jaar spande het bedrijf een civiele zaak aan waarin Dos Santos en haar facilitators aansprakelijk worden gesteld. Het aanpakken van zogenoemde facilitators is van groot belang in de strijd tegen corruptie. Als we serieus werk willen maken van het aanpakken van corruptie in Nederland, is het cruciaal dat ons land óók geen corruptie faciliteert.