Transparency International Nederland (TI-NL) bestaat vandaag 24 jaar! En hoewel ons werk vereist dat we bovenop de actualiteit zitten, willen we dit moment gebruiken om terug te blikken op de de afgelopen jaren. Dat doen wij met oud-voorzitter Paul Arlman en bestuurslid Jeroen Brabers. Aan hen leggen wij verleden, heden én toekomst voor. 

Sinds de oprichting in 1999 heeft TI-NL grote stappen gemaakt. Mede-opgericht door Eduard Kimman, zijn we via een zolderkamer aan de Benoordenhoutsweg in Den Haag en de huidige standplaats in het KIT te Amsterdam uitgegroeid tot een volwassen NGO, met meer dan tweehonderd leden en 3 vaste werknemers. Toen Paul Arlman aantrad als voorzitter in 2007 leek dit nog ver weg: “Het uitbouwen van TI-NL is echt begonnen met anderhalve man en een paardenkop. Toen ik begon hadden we twintig leden. Het was allemaal liefdewerk, er kwam geen betaling of onkostenvergoeding aan te pas”.

Bestuurslid Jeroen Brabers is al sinds 2007 in verschillende hoedanigheden bij TI-NL betrokken, en heeft de organisatie sindsdien grote stappen zien maken. “In het begin was TI-NL een clubje van leden, voor leden, met een dossierkast op een zolder.” De focus lag toen al wel op één van onze kernthema’s: klokkenluidersbescherming.

Klokkenluidersbescherming
“TI-NL heeft in Nederland zijn reputatie opgebouwd met het thema klokkenluidersbescherming. Een belangrijk moment daarnaast was de NIS-studie uit 2010. De conclusie van het NIS rapport in 2012 was dat in Nederland corruptie niet voldoende erkend wordt en dat er sprake is van verwevenheid tussen politieke partijen, politici, MKB en het ambtenarenapparaat waardoor er niet voldoende oog is voor (de schijn van) belangenverstrengeling die dit met zich meebrengt.”

“Door die studie kreeg TI-NL voor het eerst financiering, en werd het eerste personeelslid aangenomen. Sindsdien is TI-NL gaandeweg gegroeid” vertelt Brabers. “Nu geldt TI-NL in Nederland als expert op het thema klokkenluidersbescherming, nemen we deel aan rondetafelgesprekken in de Tweede Kamer, en worden we benaderd door Tweede Kamerleden.”

Arlman onderschrijft dit: “De klokkenluider is de andere kant van de medaille van een ideeënbus. Alleen krijgen werknemers voor een goed idee in de ideeënbus een bonus, en hebben klokkenluiders nog vaak te maken met benadeling. TI-NL heeft echt een grote stap gezet in 2010 met de NIS-studie, toen kregen we ook de eerste financiering van buiten. En de impact van dat onderzoek heeft weer geleid tot open deuren elders”.

Business Integrity Forum
Ook het betrekken van bedrijven wordt door beiden genoemd als belangrijke stap in de ontwikkeling van TI-NL. “In het begin was TI-NL een organisatie gevuld met verontwaardigde geleerden. Dat veranderende met de komst van 2IF in 2012, het huidige Business Integrity Forum (BIF). Destijds kon ik niet met TI-NL aankloppen bij mijn werkgever, nu zou dat wel het geval zijn.” aldus Brabers.

Arlman plaatst daarbij nog wel een kanttekening: “Het betrekken van bedrijven was een goede stap, maar wel één die risico’s met zich meebrengt. Je moet daarom altijd scherp blijven dat bedrijven onze standpunten onderstrepen, en ons niet enkel gebruiken als excuus”.

Ondertussen telt het BIF 24 leden en worden er mooie activiteiten georganiseerd voor en door leden, en met externe expertise. Zo hebben we elkaar onlangs ontmoet in het Olympisch Stadion te Amsterdam bij People Intouch, waar klokkenluidersbescherming en een veilige meldcultuur op de agenda stond. Eerdere evenementen stonden in het thema van, onder andere, trade compliance en waardegedreven ondernemen.

Toekomst
Wat betreft de toekomst van TI-NL kunnen de beide heren elkaar ook vinden. Zo is de bescherming van klokkenluiders in Nederland nog altijd niet afdoende geregeld, ondanks nieuwe wetgeving. Brabers zegt daarover: “Het zou heel mooi zijn als we échte klokkenluidersbescherming kunnen bewerkstelligen in Nederland. Er is nog teveel sprake van benadeling voor klokkenluiders”. Verder wil Brabers meer zichtbaarheid voor TI-NL. Niet alleen op het gebied van klokkenbescherming, maar ook op een derde belangrijk punt voor ons: politieke integriteit.

Arlman zou graag zien dat de wetenschap en experts beter worden gebonden aan TI-NL. Dat is een van de doelstellingen van de onlangs opgerichte Integrity School, die daarbij nauw samenwerkt met de Commissie Ethiek in het Onderwijs. Daarnaast zou hij graag zien dat meer advocaten- en accountantsbureaus zich aansluiten bij het BIF. Nu zijn dat er drie.

Dat het werk van TI-NL van belang blijft, staat voor beide heren buiten kijf. Dat is een boodschap die wij de volgende 24 jaar ter harte nemen.

Wil jij TI-NL ondersteunen in haar strijd voor klokkenluidersbescherming, politieke integriteit en een samenleving vrij van corruptie? Word dan lid, of steun ons via een donatie: