Amsterdam, 21 oktober – Lousewies van der Laan en Bart Vollebergh bezochten vandaag staatssecretaris Szabo (Digitalisering en Koninkrijksrelaties). Hij had TI-NL uitgenodigd naar aanleiding van Kamervragen over corruptie in het Caribisch deel van het Koninkrijk. De Kamervragen kwamen van PVV-kamerlid Peter van Haasen over de rol van Nederland bij het monitoren van corruptie op de eilanden, inclusief de criteria van Transparency International.
Tijdens de ontmoeting kwam de methodologie van de verschillende TI-indexen aan bod. De bekendste index van Transparancy International, de Corruption Percpetions Index (CPI), neemt de Caribische delen van het Koninkrijk nog niet mee in haar analyse. De CPI wordt opgesteld door het internationale secretariaat van Transparency International (TI) in Berlijn. TI-NL heeft toegelicht dat voor opname in de CPI het noodzakelijk is dat minstens drie van de dertien geraadpleegde bronnen gegevens moeten aanleveren over een land. Dat is voor de eilanden op dit moment nog niet het geval. Onder de geraadpleegde bronnen vallen bijvoorbeeld de Wereldbank, Freedom House en the Economist Intelligence Unit. TI doet zelf geen onderzoek, maar gebruikt al decennia dezelfde methodologie en bronnen, waardoor de CPI de wereld standaard is bij het meten van corruptie in de publieke sector. Indien de regering wil dat alle landen van het het Koninkrijk worden meegenomen in de CPI dan kan ze overwegen daarover in gesprek te gaan met de verschillende instellingen.
Hoe kun je corruptie nog meer meten?
Omdat dit jaren in beslag kan nemen heeft TI-NL ook uitgelegd wat op de korte termijn haalbaar zou kunnen zijn om corruptie op de eilanden te meten. Een optie is bijvoorbeeld het Caribbean Public Accountability Mechanisms (CariPAM). CariPAM meet de volledigheid van wettelijke kaders in Caribische landen en is al in zes Caribische landen gedaan: de Bahama’s, de Kaaimaneilanden, Guyana, Jamaica, St. Kitts en Nevis, en Trinidad en Tobago. Deze mechanismen onderzoeken vier thema’s gericht op bestuurlijke transparantie en verantwoordingsplicht: toegang tot informatie, financiële transparantie, belangenverstrengeling en politieke financiën.
Daarnaast publiceert Transparency International sinds 2003 ook de Global Corruption Barometer. Dit onderzoek brengt de ervaringen en meningen van burgers over corruptie wereldwijd in kaart. De meest recente versie voor de Caribische regio verzamelde gegevens over corruptie en omkoping in Latijns-Amerika en het Caribisch gebied. Het Caribisch deel van het Koninkrijk is nog niet opgenomen in dit onderzoek, vanwege gebrek aan budget. Iedere 5 jaar is Europees Nederland aan de beurt, zie het meest recente onderzoek is van 2021.
Tenslotte zijn er op de CAS-eilanden (Curaçao, Aruba en Sint Maarten) zogeheten National Integrity Studies (NIS) uitgevoerd. Deze studies evalueren de nationale anticorruptiesystemen en leveren belangrijke gegevens over de stand van zaken ten aanzien van corruptie bestrijding. Deze rapporten analyseren nationale integriteitssystemen, zoals instellingen, wetten en praktijken die zorgen voor integriteit, transparantie en verantwoording. Wanneer een National Integrity System goed functioneert, bestrijden ze corruptie en misbruik. Het meest recente NIS-rapport werd in 2022 uitgevoerd op Aruba en presenteert relevante en recente aanbevelingen. De NIS over Curaçao is van 2013, maar helaas zijn veel aanbevelingen nog actueel. Door het grote detailniveau waarop de NIS-rapporten onderzoek doen, bieden zij concrete actiepunten waar de betreffende regering mee aan de slag kan.
Naast het toelichten van de verschillende opties en acties die mogelijk zijn hebben we gewezen op het belang van een sterk maatschappelijk middenveld bij bestrijding van corruptie. Er zijn op de eilanden veel experts, activisten, onderzoekers, journalisten en maatschappelijke organisaties die hard werken aan meer integriteit. Door hen te ondersteunen kan de regering een wezenlijke bijdrage leveren aan een effectief anti-corruptiebeleid.
Omdat de regering ambitieuze doelen heeft gesteld op het gebied van corruptiebestrijding in het regeerakkoord, zal TI-NL druk blijven uitoefenen om te zorgen dat het niet bij woorden blijft. De komende periode zal uitwijzen in hoeverre deze plannen in de praktijk worden gebracht.
Wil jij TI-NL ondersteunen in haar strijd voor klokkenluidersbescherming, politieke integriteit en een samenleving vrij van corruptie? Word dan lid, of steun ons via een donatie:
