Vorige week begon Donald Trump aan zijn tweede termijn als president van de Verenigde Staten. Zijn inauguratie bracht invloedrijke techmiljardairs samen, van wie er minstens één nu deel uitmaakt van zijn regering. Dit roept zorgen op over belangenconflicten en de toegang tot gevoelige informatie. Bovendien roept het de vraag op in hoeverre de financiers van zijn campagne invloed zullen uitoefenen op het beleid. Slechts een dag na de inauguratie zagen fossielebrandstofmiljardairs hun vermogen al met 3,31 miljard dollar toenemen door drie presidentiële decreten die hun belangen direct bevoordeelden. Daarnaast is er weinig bekend over de plannen van de nieuwe regering om corruptie wereldwijd te bestrijden.
Door de jaren heen hebben de Verenigde Staten een leidende rol gespeeld in de wereldwijde strijd tegen corruptie door middel van verschillende initiatieven. Tegelijkertijd hebben ze ook gediend als een veilige haven voor illegale gelden, die vaak afkomstig zijn uit landen die deze financiële middelen hard nodig hebben. Recentelijk hebben regeringen van de VS deze kwetsbaarheden echter erkend en concrete wettelijke maatregelen genomen om een aantal ervan aan te pakken. Deze acties hebben hoop gegeven – niet alleen aan Transparency International, maar vooral aan slachtoffers van corruptie wereldwijd – dat het tij zich misschien eindelijk keert tegen diegenen die corrupt zijn.
Strijd tegen Financiële Schaduwpraktijken
Tijdens Trumps eerste termijn nam het Congres de Corporate Transparency Act (CTA) aan. Deze wet verplicht bedrijven om informatie over hun uiteindelijke eigenaren te verstrekken aan Amerikaanse autoriteiten. Dit is bedoeld om het moeilijker te maken voor criminelen en corrupte ambtenaren om via anonieme brievenbusfirma’s zwart geld te verbergen. Sindsdien zijn er strengere anti-witwasregels ingevoerd, gericht op de vastgoedsector en particuliere investeringen. Ook groeit de steun om advocaten, accountants en zakelijke dienstverleners onder deze regelgeving te laten vallen.
Toch probeerden tegenstanders van de CTA de wet via de rechter te blokkeren. Deze week oordeelde het Hooggerechtshof echter dat de wet mag worden gehandhaafd, waarmee een belangrijke stap is gezet in de strijd tegen financiële schaduwpraktijken.
Wij strijden al lange tijd voor strengere regels tegen anonieme bedrijven en voor meer controle op professionals die financiële en zakelijke diensten aanbieden. Onze inspanningen hebben bijgedragen aan de totstandkoming van de CTA, maar het succes ervan hangt sterk af van een doeltreffende uitvoering. Zonder adequate handhaving blijft de deur open voor misbruik.
Buitenlandse Omkoping en Amerikaanse Verantwoordelijkheid
De VS moet ook haar strijd tegen buitenlandse omkoping voortzetten. Twee wetten spelen hierin een cruciale rol: de Foreign Corruption Practices Act (FCPA) en de recent aangenomen Foreign Extortion Prevention Act (FEPA).
FEPA, die in 2023 werd aangenomen, maakt het strafbaar voor buitenlandse functionarissen – inclusief hooggeplaatste politici en hun directe familieleden – om steekpenningen te vragen of te accepteren van Amerikanen of Amerikaanse bedrijven. Dit geldt ook voor bedrijven die op een Amerikaanse beurs genoteerd staan. Transparency International en haar partners speelden een sleutelrol in de totstandkoming van deze wet. Samen met onze wereldwijde afdelingen blijven we corruptie blootleggen en bouwen we een netwerk om meldingen van misstanden te versterken. Dit helpt de Amerikaanse overheid bij de handhaving van de FCPA en FEPA.
Daarnaast kan de VS landen helpen die corruptie willen bestrijden, maar daartoe onvoldoende middelen of capaciteit hebben. Dit vereist echter een adequaat budget voor financiële misdaadbestrijders en een onafhankelijke rechtspraak. Effectieve checks-and-balances moeten gewaarborgd blijven. Politieke inmenging in de handhaving van anti-corruptiewetten kan alle vooruitgang tenietdoen.
De Toekomst van de Strijd tegen Corruptie
Wat deze regering precies van plan is in de strijd tegen corruptie, is nog onduidelijk. Toch blijft onze missie onveranderd: voorkomen dat de VS een knooppunt blijft voor witwaspraktijken en ervoor zorgen dat anti-corruptiemaatregelen in lijn blijven met bredere maatschappelijke doelen. Transparantie en eerlijke regelgeving mogen nooit worden misbruikt voor politieke of persoonlijke belangen.
Een wereld zonder corruptie is geen doel op zich, maar een middel om economische welvaart, mensenrechten en veiligheid te bevorderen. Recente wetgevende maatregelen bieden hoop dat de strijd tegen corruptie eindelijk terrein wint. Maar dit momentum kan alleen behouden blijven als we waakzaam blijven en blijven handelen waar nodig.