Amsterdam, 20 maart – Vorige week werden op meerdere plekken in België en Portugal invallen gedaan naar aanleiding van een Belgisch onderzoek naar mogelijke omkoping van Europarlementariërs. Lobbyisten van het Chinese techbedrijf Huawei zouden met steekpenningen en luxe reisjes Europarlementariërs hebben omgekocht. De invallen betekenen het tweede grote corruptieschandaal in het Europees Parlement na Qatargate in 2022. Het schandaal kwam aan het licht door het lobbyregister van het Europees Parlement.
Op donderdag 13 maart werden bij verschillende lobbyisten huiszoekingen gedaan. De lobbyisten worden ervan verdacht Europarlementariërs te hebben omgekocht met voetbalkaartjes, luxe reisjes en mogelijk zelfs cash geld. Hiermee wilden zij de verzekeren dat Huawei toegang zou houden tot de Europese markt.
Zorgen over spionage
Huawei verloor in 2019 een groot deel van haar internationale marktaandeel, nadat de VS waarschuwden dat de Chinese overheid Huawei’s producten mogelijk gebruik voor spionage. Huawei telefoons mochten niet langer gebruik maken van veel populaire Amerikaanse apps, zoals Google Maps, YouTube en Gmail. De toenmalige Amerikaanse ambassadeur aan de EU, Gordon Sutherland, dreigde zelfs met tegenmaatregelen voor EU-landen Huawei, of andere Chinese techbedrijven, samenwerkten. Huawei heeft de beschuldigingen van Chinese inmenging altijd sterk ontkend.
Het Chinese bedrijf is zich daarna gaan richten op de verkoop van telecomapparatuur aan techgiganten. In deze periode was Europa ook bezig met het aanleggen van het mobiele 5g-netwerk. Ook hier gingen stemmen op om Huawei van het netwerk uit te sluiten, vanwege vermeende veiligheidsrisico’s. Inmiddels zijn er in enkele EU-landen ook beperkingen opgelegd aan Huawei’s toegang tot het 5g-netwerk. Huawei heeft zich de afgelopen jaren met een sterke lobby stevig verzet tegen mogelijke beperkingen. Alleen al in 2019 gaf het bedrijf meer dan 3 miljoen euro uit aan hun lobby om toegang tot de Europese markt te behouden. Ook registreerde het bedrijf een recordaantal van 18 lobbyisten in het Europese lobbyregister. Huawei investeerde daarnaast geld in invloedrijke denktanks zoals Bruegel of Centre for European Policy Studies, in tien jaar tijd meer dan 1,7 miljoen euro.
De lobbyisten van Huawei worden er nu dus van verdacht Europarlementariërs te hebben omgekocht met voetbaltickets, luxe reisjes en andere cadeaus. Via verschillende tussenpersonen zouden er zelfs steekpenningen betaald zijn. In ruil hiervoor zouden Europarlementariërs zich in hebben gezet tegen de beperkingen op Huawei’s producten, en zich publiekelijk hebben uitgesproken tegen de zorgen over veiligheid en spionage.
Qatargate
De verdenkingen in de Brusselse politiek doen denken aan Qatargate enkele jaren geleden. In 2022 brak een groot schandaal uit toen aan het licht kwam dat Qatar, Marokko en Mauritanië via tussenpersonen mogelijk invloed poogden te kopen in het Europees Parlement. Bij huiszoekingen werden koffers met cash gevonden. Meerdere oud-Europarlementariërs waren bij het onderzoek betrokken, waaronder toenmalig vice-voorzitter Eva Kaili. Naar aanleiding van Qatargate scherpte het Europees Parlement de integriteitsregels aan.
Lobbyregister
De lobbypraktijken van Huawei kwamen mede aan het licht door het transparantieregister van het Europees Parlement. Dankzij dit register, waarin lobbyisten moeten worden geregistreerd, kregen journalisten van Follow the Money en ngo LobbyFacts inzicht in de praktijken van Huawei. Een goed functionerend lobbyregister is dus zeer belangrijk voor de controle op lobbypraktijken.
In tegenstelling tot de Europese Unie heeft Nederland geen lobby- of transparantieregister, ondanks jarenlange politieke discussies. In 2022 nam een grote Kamermeerderheid een motie van Dassen (Volt) en Omtzigt (toen groep-Omtzigt, nu NSC) die het toenmalige kabinet opriep een lobbyregister in te stellen. Onlangs besloot minister Uitermark van Binnenlandse Zaken en Koninklijksrelaties (NSC), net als haar voorgangers, deze motie naast zich neer te leggen. Zij vindt de invoering van een transparantieregister op dit moment niet-proportioneel. De recente gebeurtenissen in Brussel laten echter zien hoe belangrijk zo’n een register kan zijn voor het tegengaan van ongepaste beïnvloeding en corruptie.
Wil jij TI-NL ondersteunen in haar strijd voor klokkenluidersbescherming, politieke integriteit en een samenleving vrij van corruptie? Word dan lid, of steun ons via een donatie:
